Οι έννοιες Πόλις - Ενότητα - Αυτάρκεια και Αυτονομία κατά Πλάτωνα και Αριστοτέλη

Η σημασία της λέξεως «πόλις» κατά τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη. 

Η  φυσιογνωμία της αρχαίας ελληνικής πόλης άρχισε να διαμορφώνεται τον 8ο αι. π.Χ.. Η γέννηση της πόλης ήταν αποτέλεσμα της εξέλιξης της ανθρώπινης ζωής. Τα κύρια χαρακτηριστικά για την ανάπτυξή της ήταν η ενότητα, η αυτάρκεια και η αυτονομία.  

Ο Πλάτωνας, στο έργο του «Πολιτεία», αναφέρει ότι η «πόλις» δημιουργήθηκε από μία κοινωνία ανθρώπων με σκοπό να συνεισφέρει ο ένας στον άλλον («ζην»), να υπάρχει ενότητα μεταξύ τους, εφόσον οι άνθρωποι δεν μπορούν να τα πετύχουν όλα μόνοι τους, δηλαδή έλλειψη αυτάρκειας .

Ο Αριστοτέλης, στο έργο του «Πολιτικά», συμφωνεί με τον Πλάτωνα ότι η «πόλις» δημιουργήθηκε με σκοπό την παροχή βοήθειας μεταξύ των μελών της. Θεωρεί όμως, ότι περαιτέρω στόχος της δημιουργίας της ήταν η ολοκλήρωση των μελών της, εξασφαλίζοντας όχι μόνο την αυτάρκεια, αλλά και την ευδαιμονία τους. Η εν λόγω πεποίθηση του Αριστοτέλη στηρίζεται στις απόψεις του περί πολιτικής και ηθικής, που έχουν ως απώτερο στόχο τη διασφάλιση της ευημερίας των πολιτών. Θεωρούσε λοιπόν, ότι, καθώς η φύση των ανθρώπων είναι κοινωνική, πρέπει να ζουν σε κοινότητες. Η απλούστερη μορφή κοινότητας είναι η  οικογένεια (οίκος), η επόμενη είναι ένα χωριό (κώμη). Οι παραπάνω μορφές κοινότητας εξασφαλίζουν το να ζει κανείς (ζην), όμως, προκειμένου κάποιος να ζει καλά ("ευ ζην") είναι αναγκαίες οι δυνατότητες που προσφέρει μια  μεγαλύτερη κοινότητα .

Η έννοια της ενότητας  κατά τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη. 

Απαραίτητο χαρακτηριστικό της αρχαίας ελληνικής πόλης είναι η ενότητα, αναφέρουν ο  Πλάτων και ο Αριστοτέλης. Η ενότητα εξασφαλίζεται με τους κοινούς δεσμούς, τα ήθη και τα  έθιμα, τους κοινούς νόμους. Εάν υπάρχει ανταγωνισμός και συγκρούσεις μεταξύ των κατοίκων τότε δεν συζητάμε για συνοχή και ενότητα, ούτε για ευδαιμονία, αλλά για διχόνοια και διάσπαση. Απαιτείται λοιπόν οι πολίτες να γνωρίζονται μεταξύ τους, να υπάρχει άμεση συνεργασία και να δραστηριοποιούνται με βασικό στοιχείο τους κοινούς θεσμούς και τα κοινά ήθη. Εξίσου σημαντικό στοιχείο για την ενότητα αποτελεί το ιδανικό μέγεθος της πόλης, διότι έτσι παρέχεται αρμονία και σωστή λειτουργικότητα και ευρυθμία. Ο Πλάτωνας και ο Αριστοτέλης θεωρούν ότι το μέγεθος της πόλης δεν πρέπει να είναι ούτε πολύ μεγάλο, αλλά ούτε και μικρό. Έτσι, με την άμεση επικοινωνία μεταξύ των πολιτών, διατηρούνται φιλικοί δεσμοί  και αισθήματα αλληλεγγύης και αλληλοκατανόησης. Ο Πλάτωνας στην «Πολιτεία» ταυτίζει τον άνθρωπο με την πόλη.  

Η έννοια της αυτάρκειας κατά τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη. 

Η αυτάρκεια, σύμφωνα με τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη, είναι σημαντικό και απαραίτητο στοιχείο και αποτελεί τη βάση για την οργάνωση της πόλης. Το ιδανικό είναι να υπάρχει τέλεια αρμονία με τον πληθυσμό, το μέγεθος και τους πόρους της πόλης. Κατά τον Πλάτωνα, μία πόλη είναι αυτάρκης όταν καλύπτει τις βασικές ανάγκες επιβίωσης των κατοίκων της. Για τον Αριστοτέλη όμως, η αυτάρκεια έχει άλλο χαρακτήρα, που οδηγεί τους πολίτες στην ευδαιμονία, την οργάνωση και τη διαμόρφωση της ζωής τους ελεύθερα. 

Η έννοια της αυτονομίας για τις πόλεις του ελλαδικού χώρου

Η αυτονομία, παρουσιάζει μία ξεχωριστή ταυτότητα και έναν ιδιαίτερο χαρακτήρα. Με τον όρο αυτονομία εννοούμε μία κοινότητα ανθρώπων, οι οποίοι έχουν τους δικούς τους νόμους, τη δική τους πολιτική και στρατιωτική οργάνωση. Σε μία αυτόνομη πόλη, οι πολίτες οργανώνουν τη ζωή τους σύμφωνα με τους νόμους της. Απαραίτητη προϋπόθεση για την επίτευξη της αυτονομίας σε μία πόλη είναι η ύπαρξη της «αυτοκυριαρχίας», «της αυτοδιάθεσης», «της κρατικής ανεξαρτησίας» και της «ελευθερίας» της. Η αυτονομία δίνει ένα αίσθημα υπεροχής έναντι των άλλων λαών και έναν έντονο πατριωτισμό. Το πόσο  σημαντική ήταν η αυτονομία φανερώνει το γεγονός, ότι οι ελληνικές πόλεις δέχονταν να συνεργαστούν με άλλες, μόνον όταν αντιμετώπιζαν εχθρική απειλή . 

taromanteia.gr

13/08/2021 12:02 μμ.
Διάφορα θέματα